Η Αρχή της Κατανάλωσης ως μέσο Επίλυσης της Κρίσης στην Ελλάδα

Για να μπορέσει η Ελλάδα, ως κράτος αλλά και ως σύνολο πολιτών, να ξεπεράσει την σημερινή οικονομική κρίση, θα πρέπει πρωτίστως να αποδεχθεί μια βασική αρχή της Οικονομίας.
Όλα είναι μια αλυσίδα.

Ακόμη και η ύπαρξη ανταγωνιστικών επιχειρήσεων, που να στοχεύουν αποκλειστικά και μόνο στο κέρδος, μπορεί να λειτουργήσει πολύ σωστά και χωρίς να δημιουργεί κοινωνικά προβλήματα (ανεργία, εκμετάλλευση ανεργίας , δημιουργία τραστς και άλλα πολλά), αν η κυβέρνηση, αποφασίσει να κάνει λίγο πίσω στο φορολογικό της μονοπώλιο, πάνω στις επιχειρήσεις.

Τι εννοώ;

Οι επιχειρήσεις, είναι οργανισμοί παραγωγής κέρδους, και όχι διαμόρφωσης ηθικής και ηθικών κανόνων. Το ίδιο ακριβώς ισχύει και σε κάθε ιδιώτη ξεχωριστά, αφού ο αποκλειστικός του στόχος, είναι η αύξηση του προσωπικού του οφέλους. Αυτό, σημαίνει πως αν ως κράτος, δώσεις τη δυνατότητα στις επιχειρήσεις και τους ιδιώτες, να βγάλουν το επιθυμητό για αυτές κέρδος, χωρίς να χρειάζεται να καταφεύγουν σε άνομα μέσα, αλλά μέσω νομίμων οδών, τότε αυτοί (οι επιχειρήσεις και οι ιδιώτες), δεν θα σκοτίζονται να βρούνε λύσεις για αύξηση του κέρδους τους, μέσω των προαναφερθέντων κοινωνικών προβλημάτων (εκμετάλλευση ανεργίας, δημιουργία τράστς κτλ), αλλά μέσω επιχειρηματικών κινήσεων ανάπτυξης και αύξησης των κερδών τους.

Και αυτό, αν το καλοσκεφτείτε, μπορεί, στην σημερινή Ελλάδα, να γίνει  αν το κράτος, αποφασίσει , έστω και λίγο χρονικό διάστημα, ας πούμε για τα επόμενα δέκα χρόνια, να καταργήσει παντελώς την φορολόγηση των κερδών των επιχειρήσεων.

Ακούγεται περίεργο, αλλά σκεφτείτε το εξής:

Ο Φ.Π.Α., σήμερα, είναι 23% και αφορά οποιαδήποτε δημόσια και ιδιωτική συναλλαγή. Από το να εισάγεις μία τσίχλα, έως να αγοράσεις ένα σπίτι, ο ΦΠΑ υπολογίζεται, καταβάλλεται και εισπράττεται από το Κράτος. Αφορά την κάθε οικονομική κίνηση που πράττεται μέσα στα όρια της Ελλάδος.

Αν αυτός ο φόρος παραμείνει, αλλά όλη η υπόλοιπη φορολογία των επιχειρήσεων  αλλά και των ιδιωτών, καταργηθεί πλήρως, αλλά πλήρως, κυριολεκτικώς και όχι μεταφορικώς πλήρως, τότε αφενός  οι επιχειρήσεις, θα μπορέσουν να έχουν , ας πούμε, έστω ένα 10% παραπάνω επιχειρηματική ανάπτυξη, που έως σήμερα δεν μπορούσαν να έχουν λόγω της φορολόγησης των κερδών τους, αφετέρου οι ιδιώτες, είτε θα δοκιμάσουν ένα νέο επιχειρηματικό άνοιγμα, είτε, παραμένοντας ως ιδιώτες, θα καταναλώσουν έστω ένα 10% παραπάνω από τα εισοδήματά τους.

Με αυτό το πράγμα, είτε μιλάμε για μια νέα εισαγωγική προσπάθεια μιας εταιρίας, είτε για κάποιες πιο παρατεταμένες αγορές από ιδιώτες, το κράτος θα εισπράξει μια σειρά από επαναλαμβανόμενες καταβολές του ΦΠΑ, συνεχώς αυξανόμενες σε συνάρτηση με τον αριθμό κινήσεων μια συναλλαγής.

Η κοινωνία μας, καλώς-κακώς είναι καταναλωτική. Το αν θα πρέπει να είναι, ή όχι, είναι μια πολύ σοβαρή συζήτηση (η άποψή μου είναι πως δεν πρέπει), αλλά θα το συζητήσουμε άλλη φορά.

Τώρα συζητούμε πως θα μπορέσει η Ελλάδα, να δημιουργήσει τις βάσεις για να ξεχρεώσει το χρέος της, χωρίς να χρειαστεί να ξεπουλήσει δημόσια περιουσία.

Επειδή λοιπόν, είμαστε καταναλωτική κοινωνία, με την μανία της κατανάλωσης να υπάρχει ως κύριο χαρακτηριστικό σε όλους, από τον φτωχότερο ιδιώτη, έως την πιο χάι-κλας εταιρία, ένα ενδεχόμενο απαλοιφής της κρατικής φορολόγησης  θα δημιουργήσει έστω στο ελάχιστο, κάποιες νέες αγοραστικές και εμπορικές συναλλαγές που θα καταβάλλουν το ΦΠΑ.

Αν στη σημερινή εποχή, μπορέσεις να μαζέψεις χρήματα, θα το κάνεις μόνο για να καταναλώσεις, όχι για να κάνεις κάτι άλλο. Οπότε, έστω και στο ελάχιστο, θα δημιουργηθεί μια αλυσιδωτή σειρά είσπραξης ΦΠΑ 23% πάνω σε κόστη προϊόντων από μια τσίχλα, έως ένα σπίτι.

Σκεφτείτε το. Υπολογίστε το.

Η Ελλάδα, βρίσκεται εν μέσω μιας μεγάλης οικονομικής κρίσης, που οφείλεται, αποκλειστικά και μόνο στην έλλειψη κατανάλωσης. Η Ελλάδα, ζει μια περίοδο έλλειψης κατανάλωσης, που έως σήμερα, ήταν η κινητήρια δύναμη της οικονομίας, μιας οικονομίας που δεν βασιζόταν σε υψηλή βιομηχανία ή σε τεχνολογική ανάπτυξη, αλλά απλά και μόνο σε αυτή την ίδια την κατανάλωση. Η έλλειψή της, οδήγησε στην κρίση.

Ας το δούμε με μια σύντομη και απλοϊκή περίληψη.

Η Ελληνική οικονομία, δεν βασίζεται σε ισχυρή βιομηχανία ή σε ανάπτυξη τεχνολογίας. Η Ελληνική οικονομία βασιζόταν κυρίως στην κατανάλωση των Ελλήνων. Ακόμη και σε εποχές έξαρσης τουρισμού, ή σε εποχές έντονης οικονομικής διείσδυσης εταιριών του εξωτερικού, η ελληνική οικονομία, βασιζόταν κατά κύριο λόγο στην κατανάλωση του ντόπιου πληθυσμού, Ο Έλληνας, έβγαινε τα βράδια για ποτό, το πρωί για καφέ, αγόραζε αυτοκίνητα, αγόραζε σπίτια, πήγαινε σε ταβέρνες για φαγητό, πήγαινε διακοπές σε νησιά και βουνά, με λίγα λόγια κατανάλωνε συνεχώς, δίδοντας στο κράτος, το ΦΠΑ σε κάθε του ενέργεια, αλλά και βοηθώντας το κράτος να εισπράξει το ΦΠΑ, και από όλες τις εταιρίες που κάλυπταν τις ανάγκες και τις υπηρεσίες στην καταναλωτική δράση του κάθε Έλληνα.

Βεβαίως, τα λεφτά αυτά που κατανάλωνε ο Έλληνας, δεν ήταν λεφτά υπαρκτά, αλλά, συνακολουθούμενος το πνεύμα της εποχής, και την φύση αυτού του Συστήματος Οικονομίας, το οποίο ισχύει παγκοσμίως , ο Έλληνας έπαιρνε χρήματα δανεικά, και με αυτά, συμμετείχε στο παγκόσμιο κύκλο της οικονομίας, ένα σύστημα που βασίζεται, προωθεί και έχει αναγάγει τον καταναλωτισμό ως βασική ανάσα ζωής.

Και σαφώς τα χρήματα αυτά, δεν τα έκλεβε (άλλοι δυστυχώς έκλεβαν), αλλά τα δανειζόταν, και κάθε μήνα έδινε χρήματα στους δανειστές του, τράπεζες κατά κύριο λόγο, ως δόση των χρωστούμενών του.

Κάποιες φορές, ο δανειζόμενες, κατάφερνε να εξοφλήσει το ποσό δανεισμού του, μαζί με τους τόκους. Κάποιες άλλες φορές, δεν τα κατάφερνε. Σε κάθε περίπτωση το Σύστημα συνέχιζε να λειτουργεί ομαλά. Είτε εκείνος που ξόφλαγε, έπαιρνε καινούριο δάνεια για να συνεχίζει να καταναλώνει, είτε εκείνος που δεν ξόφλαγε, έχανε την αγορά του, αλλά συνέχιζε να καταναλώνει σε άλλα προϊόντα και υπηρεσίες. Και μάλιστα, εκείνο που έχανε, γινόταν προϊόν νέας κατανάλωσης από την τράπεζα ή τον άλλον οφειλέτη που καταλάμβανε πλέον την κατοχή του, μετά την αδυναμία της εξόφλησής του, από τον αρχικό του ιδιοκτήτη.

Για κάποιον που δεν γνωρίζει πως λειτουργεί αυτό το Σύστημα Οικονομίας, η παραπάνω πρακτική του Έλληνα, φαντάζει δυσλειτουργική, ηλίθια και καταστροφική, μιας και προσπαθεί να την κρίνει μέσω της λογικής του ‘’δεν μπορείς να καταναλώνεις αν δεν έχεις απόθεμα.’’

Το Σύστημα αυτό όμως, δεν βασίζεται στην λογική του αποθέματος. Βασίζεται στην αρχή της συνεχόμενης κατανάλωσης, καλώς ή κακώς (άλλη συζήτηση για το αν είναι καλό ή κακό).

Και σε ένα Σύστημα που βασίζεται στην αρχή της συνεχόμενης κατανάλωσης, είναι απλά ηλίθιο, να προσπαθήσεις να ορθοποδήσεις και να λειτουργήσεις ομαλά, βασιζόμενες σε άλλες αρχές.

Η Ελλάδα, στο Σύστημα κατανάλωσης που ,αναγκαστικά σίγουρα, και όχι επιλεκτικά, βρίσκεται και λειτουργεί σε σχέση με τον εαυτό της, και σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες, πρέπει να προσπαθήσει να ξεφύγει από την δύσκολη θέση της οικονομικής της ανυπαρξίας, επενδύοντας αποκλειστικά και μόνο σε αυτή την ίδια την κατανάλωση.

Έτσι λειτουργεί το σύστημα, και έτσι λειτουργούσε για πάρα πολύ καιρό.

Για κάποιο λόγο, κάποια στιγμή, οι δανειστές μας, σταμάτησαν να μας δανείζουν. Ενώ, το σύστημα δεν απαίτησε κάποια δραστική αλλαγή, αφού εξακολουθεί να λειτουργεί με τον ίδιο τρόπο στις άλλες χώρες, εδώ στην Ελλάδα, το σύστημα αποφάσισε να σταματήσει να λειτουργεί ‘’με δανεικά’’, και να παγώσει τις νέες ‘’επενδύσεις χρημάτων’’ για κατανάλωση.

Οι τράπεζες σταμάτησαν να δίνουν χρήματα για αγορές και καταναλώσεις από ιδιώτες και επιχειρήσεις, απαίτησαν καταβολή παλαιότερων τόκων, χωρίς την χορήγηση νέων δανείων, και η Ελλάδα, βρέθηκε σε μια πρωτόγνωρη για τα μεταπολιτευτικά της χρονικά θέση αδυναμίας να ανταπεξέλθει εκτός τους υπάρχοντος Οικονομικού μοντέλου συστήματος.

Σε αυτή τη στιγμή, η Ελλάδα έχει δύο τρόπους να ξεφύγει από την δύσκολη αυτή θέση.

Ο πρώτος, και σίγουρα ο πιο σωστός, είναι η Ελλάδα να δημιουργήσει ένα νέο Σύστημα Οικονομικού Μοντέλου, που να μπορεί να λειτουργήσει μέσα στο παγκόσμιο μοντέλο Οικονομικής Διαχείρισης που την έχει αποβάλλει από τα σπλάχνα του, και όχι μόνο να λειτουργήσει, αλλά να την βοηθήσει να μπορέσει να συνεργαστεί με το ‘’άσπλαχνο’’ μοντέλο των υπολοίπων χωρών (κανείς δεν πιστεύει στην απομόνωση).

Αυτός ο τρόπος είναι ο καλύτερος αλλά σίγουρα είναι και ο δυσκολότερος. Η εύρεση και ο ορισμός ενός τέτοιου τρόπου επίλυσης προϋποθέτει σοβαρή επιστημονική μελέτη, τρομερή ευστροφία πάνω στην οικονομική οργάνωση μια κοινωνίας, απίστευτα μεγάλη γνώση πάνω σε σύγχρονες οικονομικές θεωρίες και πρακτικές, και βεβαίως, την τόλμη και την ικανότητα όλα τα παραπάνω να τα κάνεις και πράξη.

Αν κρίνω από το τι έχω δει, εδώ και 35 χρόνια ζωής στην Ελλάδα, μάλλον ο πρώτος τρόπος, αν και καλύτερος, είναι ο πλέον απίθανος να συμβεί στη χώρα μου.

Ο δεύτερος τρόπος, και αυτός που πιστεύω πως χαρακτηρίζει την δυνατότητα του Έλληνα, να λύνει προβλήματα, είναι να προσπαθήσει να λύσει το πρόβλημα, βασιζόμενος ακριβώς και αποκλειστικά στις βάσεις που στηρίζουν αυτό το πρόβλημα. Ας το δούμε σαν τον ομηρικό Δούρειο Ίππο.

Πιο συγκεκριμένα, μιας και το πρόβλημα δημιουργήθηκε από την κατανάλωση, να προσπαθήσει να 

λύσει το πρόβλημα με την αύξηση της κατανάλωσης.

Αποφασίζοντας το κράτος της Ελλάδος, να καταργήσει πλήρως την φορολόγηση των κερδών, δίνει καταφανέστατα την ευκαιρία για αύξηση της κατανάλωσης. Και σε ένα σύστημα που βασίζεται στην κατανάλωση, ο καλύτερος τρόπος λειτουργίας είναι η προώθηση αυτής (της κατανάλωσης).

Το ΦΠΑ είναι ένα συνεχώς αυξανόμενο ποσοστό είσπραξης το οποίο μπορεί να βοηθήσει τη χώρα, όχι βεβαίως για να ξεχρεώσει, γιατί αυτό δεν είναι ο αυτοσκοπός.

Σε αυτό το μοντέλο οικονομικής λειτουργίας, η ‘’εξόφληση’’ δεν είναι αυτοσκοπός. Το ίδιο το σύστημα οικονομίας, βασίζεται στο χρέος, είτε το ιδιωτικό, είτε το κρατικό. Ακόμη και οι πιο ισχυρές οικονομίες κρατών, ακόμη και οι πιο κερδοφόρες επιχειρήσεις, ακόμη και οι πιο ευκατάστατοι και πλούσιοι ιδιώτες, χρωστάνε.

Σκοπός δεν είναι η εξόφληση, αλλά η οργάνωση ενός τέτοιου μηχανισμού εισροής εσόδων, που θα σου δώσει τη δυνατότητα να συνεχίζεις να λαμβάνεις δάνεια, για να συνεχίζεις να καταναλώνεις. Η διασφάλιση ενός τέτοιου μοντέλου εισροής εσόδων, που να διασφαλίσει τους δανειστές να συνεχίζουν να σου δανείζουν.

Για να γίνει κάτι τέτοιο, σήμερα στην  Ελλάδα, υπάρχουν δύο τρόποι. Ο ένας, το να ξεπουλήσω ότι έχω και δεν έχω, ώστε να ξεχρεώσω, ή έστω να μειώσω το χρέος, δεν είναι καθόλου αποδοτικός. 

Γιατί;

Πολύ απλά, διότι, ακόμη και αν ξεχρεώσω τα πάντα, ακόμη και αν πουλήσω έως και την Ακρόπολη και καταφέρω να μηδενίσω τα χρέη, το μοντέλο Οικονομίας στο οποίο κινούμε, να με αναγκάσει, στο όνομα της κατανάλωσης, να συνεχίσω να δανείζομαι. Και να ξεπουλήσω τα πάντα, τότε, και μόνο τότε, ο δανεισμός θα είναι αδύνατος.

Αυτό που πρέπει να κάνει η Ελλάδα, είναι να κινητοποιήσει το μηχανισμό που κινεί όλο το μοντέλο της σύγχρονης Οικονομικής πραγματικότητας.

Αν καταργήσει πλήρως την φορολόγηση, τότε τα χρήματα που σήμερα δαπανούνται για αυτή, θα γίνουν κατανάλωση. Και η κατανάλωση, φέρνει μια αλυσιδωτή καταβολή ΦΠΑ της τάξεως του 23% στην αξία κάθε προϊόντος.

Οι εταιρίες, δεν θα αναγκάζονται να αυξάνουν τα κέρδη τους μέσω της εκμετάλλευσης της ανεργίας, μιας και αυτή δεν θα δίνει δυνατότητα να καταναλώσουν οι πολίτες, άρα η εταιρία να αυξήσει τα κέρδη της, ούτε βεβαίως να δημιουργεί πλαστές οικονομικές κρίσης, εφόσον και αυτός ο τρόπος, δεν ενισχύει την κατανάλωση, και άρα δεν αυξάνει τα κέρδη των εταιριών, αλλά, το περισσευούμενο ποσό , που έως σήμερα, διατίθεται στην καταβολή φόρων, αύριο θα γίνει μια επένδυση, μια προέκταση, μία εισαγωγή, κάτι τέλος πάντων, που θα εσωκλείει ένα ΦΠΑ. Ένα ΦΠΑ που σήμερα δεν υπάρχει. Και όχι μόνο δεν υπάρχει. Αλλά πολλές φορές, δεν υπάρχει και το κεφάλαιο αυτού, εφόσον οι περισσότεροι, προσπαθούν να αποκρύψουν αυτά τα χρήματα, ώστε να γλιτώσουν την καταβολή των φόρων.

 Τι άσκοπο είναι πράγματι, να κλέβεις την εφορία, για να εξοικονομήσεις χρήματα, τα οποία μετά δεν μπορείς να καταναλώσεις;

Οι ιδιώτες, αφενός θα βοηθηθούν από τις εταιρίες ώστε να αυξήσουν το επίπεδο ζωής τους (μια εταιρία βγάζει κέρδη, όταν οι πολίτες έχουν λεφτά να αγοράσουν τα προϊόντα της), αφετέρου, το σημερινό ποσό που δίνουν στην φορολογία, θα γίνει και αυτό μια κατανάλωση που θα εσωκλείει και αυτό με τη σειρά του ένα ποσοστό ΦΠΑ.

Η Ελλάδα, με αυτό τον τρόπο, σαφώς και δεν θα ξοφλήσει. Όπως είπαμε και παραπάνω, δεν είναι αυτός ο αυτοσκοπός. Θα καταφέρει όμως, με την αύξηση του ΦΠΑ, που προσωπικώς θεωρώ πως θα πάρει τεράστιες διαστάσεις, να παράγει και να παρουσιάσει στους δανειστές της, ένα τέτοιο μοντέλο οικονομικής εισροής εσόδων, που δεν θα δυσκολεύεται να συνεχίσει και αυτή, όπως όλες οι άλλες χώρες στον πλανήτη, να δανείζεται εις αεί, εις τον αιώνα των αιώνων.

Το Σύγχρονο μοντέλο Οικονομίας, είναι ένα αδηφάγο τέρας, που τρώει και τρέφεται από τη κατανάλωση των αγαθών. Ας το ταΐσουμε λοιπόν, όπως αυτό θέλει.

Χωρίς να ξεπουλήσουμε τίποτα, και χωρίς να χρειαστεί να παρακαλέσουμε κανέναν για συμπόνια και οίκτο.

Ας τολμήσουμε να αποδεχθούμε την άρρωστη αυτή πρακτική της παγκόσμιας Οικονομίας, και ας ‘’παίξουμε με τους κανόνες της’’.

Όταν θα μπορέσει η Ελλάδα να ξεφύγει από τον εκβιασμό του ξεπουλήματος του εθνικού της πλούτο, θα μπορέσουμε, ίσως πιο ήρεμοι και σίγουρα πιο ψύχραιμοι, να καθίσουμε και να συζητήσουμε είτε για το πώς θα μπορέσουμε να αναδειχθούμε σε αυτό το Σύστημα Οικονομικής λειτουργίας, είτε για το πώς θα ορίσουμε ένα νέο και πιθανόν καλύτερο Σύστημα Οικονομικής διαχείρισης.

Το να ακούω σύγχρονους οικονομολόγους, να συνεχίζουν μετά από τόσους μήνες πρακτικής εφαρμογής των διατάξεων του ΔΝΤ, πως η μοναδική επίλυση του προβλήματος, ήταν η προσφυγή σε αυτό (το ΔΝΤ), είναι απλώς αποδειχτικό το πόσο λανθασμένα αντιλαμβανόμαστε την σημερινή Οικονομική πραγματικότητα.

Υποσημείωση:

Για το πώς λειτουργεί το σημερινό σύστημα οικονομικής διαχείρισης, δείτε το δεύτερο ντοκυμαντέρ zeitgeist εδώ.