Η Θρησκευτικότητα των Διαφωτιστών (Μέρος Α'-Ντεκάρτ)

Ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά μιας δικτυακής κόντρας, είναι η πεποίθεση πως ότι βρίσκεις αναρτημένο σε σελίδα του διαδίκτυο, δεν απαιτεί περαιτέρω μελέτη, έρευνα και αναζήτηση, μιας και ‘’ότι βρίσκω στο net, είναι αξιόπιστο και τεκμηριωμένο’’.

Σε πρόσφατη δικτυακή μου διαφωνία, δέχθηκα ,εγώ και οι τοποθετήσεις μου, τόση λογοκρισία, τόσες βρισιές & κατάρες, τόσες απειλές, που μόνο πλήρη απουσία Γνώσης και Λογικής, μπορούν να σημαίνουν.

Διότι, το να θεωρείς πως ‘’εφόσον το λέει στο διαδίκτυο, είναι σωστό’’, χωρίς να δίνεις την δυνατότητα στον άλλο, να τεκμηριώσει απέναντι στην άποψή σου, μόνο με ένα πράγμα, μπορεί να συγκριθεί:
Με τα δογματικά κείμενα των Ιερών Βιβλίων κάθε θρησκείας.

Όπως εκείνα, θεωρούνται ως Αληθινά και Αξιόπιστα, χωρίς κανέναν έλεγχο, έτσι και πλέον, πολλοί, θεωρούν κάθε πληροφορία που αντλούν από το διαδίκτυο, ως Ακλόνητη και Αναμφισβήτητη.
Βέβαια, και στις δύο περιπτώσεις, οι δογματικέ αυτές απόψεις, απευθύνονται σε άτομα Ημιμαθή και Φανατισμένα, που δεν έχουν καμία δυνατότητα Κρίσης και Αξιολόγησης.

Η διαφωνία επικεντρώθηκε στην θρησκευτικότητα των Διαφωτιστών. Η δική μου τοποθέτηση, ήταν πολύ συγκεκριμένη. Οι Διαφωτιστές ήταν έντονα θρησκευόμενοι άνθρωποι. http://www.haloscan.com/comments/junglereport/5307758576136263538/#139671

Η τοποθέτηση των διαφωνούντων, ήταν πως η παραπάνω άποψη είναι Άτοπη, Ατεκμηρίωτη, Ανιστόρητη και φυσικά Σκόπιμη. Ως απόδειξη δε, παρέθεσαν διάφορα σχόλια που άντλησαν με μια απλή αναζήτηση στο Διαδίκτυο, και τα οποία, χωρίς να μελετήσουν την Ουσία αλλά και τη Σημασία τους, τα ‘’βάπτισαν’’ αμέσως ως αποδείξεις των λεγομένων τους.

Οι Διαφωτιστές, για τους οποίους γνωρίζουμε από την Επιστήμη της Ιστορίας, πως είχαν έντονη θρησκευτικότητα και τους οποίους ανέφερε ως αποδείξεις της τοποθέτησής μου, ήταν οι Ντεκάρτ, Σπινόζα και Χέγκελ.

Ας τους δούμε έναν-έναν:
Ντεκάρτ

Ο Ντεκάρτ, γεννήθηκε το 1596. Σπούδασε φιλοσοφία και επηρεάστηκε πολύ από τον Σωκράτη και τον Πλάτωνα, που έφτασαν σε αυτόν μέσω του Αυγουστίνου. Όπως ο Σωκράτης, ο Ντεκάρτ θεωρεί πως μόνο η Λογική μπορεί να μας προσφέρει σίγουρες γνώσεις. Και μιλάμε για μια εποχή, όπου οι δογματικές ‘’Αλήθειες’’ της Παπικής Εκκλησίας, κυριαρχούσαν σε κάθε κλάδο των Επιστημών.
Ο Ντεκάρτ, πίστεψε πως η μεσαιωνική παράδοση (η θρησκευτική δηλαδή), δεν είναι αλάνθαστη. Για αυτό και μέσω του βιβλίου ‘’Περί Μεθόδου’’, θέτει το ερώτημα: Ποια μέθοδο οφείλει να ακολουθήσει ένας φιλόσοφος, για να λύσει ένα φιλοσοφικό πρόβλημα;

Πρώτα από όλα, πρέπει να αμφισβητούμε τα πάντα. Να απαλλαγούμε από τις παλιές ιδέες αλλά και από τις αισθήσεις μας, που σχεδόν πάντα είναι παραπλανητικές.
Όταν ονειρευόμαστε, έλεγε ο Ντεκάρτ, νομίζουμε πως ζούμε κάτι αληθινό. Ποια είναι η διαφορά ονείρου με πραγματικότητας; Όσο το σκέφτομαι, έγραψε, δεν μπορώ να βρω τίποτα που να ξεχωρίζει με σιγουριά τον ύπνο από τον ξύπνιο. Τόσο πολύ μοιάζουν μεταξύ τους, που δεν ξέρω αν ίσως αυτή τη στιγμή, ακόμη ονειρεύομαι.

Για αυτό λοιπόν και αμφισβητεί πλήρως τις αισθήσεις και επικεντρώνεται στη Λογική.
Cogito, ergo sum. Σκέφτομαι, άρα Υπάρχω. Όπως ακριβώς υποστήριζε και ο Πλάτωνας, ο οποίος θεωρούσε πραγματικά, μόνο όσα αντιλαμβανόμαστε με το μυαλό, και όχι με τις αισθήσεις. Αυτή δε η σκεπτόμενη συνείδηση, σύμφωνα με τον Πλάτωνα, αλλά και με τον Ντεκάρτ, σε οδηγεί στην πλήρη κατανόηση του όρου Άνθρωπος.

Ο Ντεκάρτ, βεβαίως, συνέχισε την σκέψη του Πλάτωνα. Δεν σταμάτησε εκεί.
Διαπίστωσε, πως μέσα στο μυαλό του, έχει και μια ολοκληρωμένη, σαφή και ξεκάθαρη εικόνα του τέλειου Όντος.

Για τον Ντεκάρτ, η ιδέα αυτή, υπήρχε από πάντα. Δεν γεννήθηκε στο δικό του μυαλό, ούτε στο μυαλό κάποιου άλλου. Διότι, σύμφωνα με τον ίδιο, δεν μπορεί ένα ατελές όν, όπως ο άνθρωπος, να γεννήσει την ιδέα του τέλειου Όντος.

Σύμφωνα με τον Ντεκάρτ, η ιδέα του τέλειου Όντος, μπορεί να έχει γεννηθεί μόνο από το ίδιο το τέλειο Όν, δηλαδή το Θεό. Επομένως σύμφωνα με τον Ντεκάρτ, υπάρχει Θεός. Και αυτή η ιδέα, είναι το ίδιο Ασφαλής και Αξιόπιστη για τον Ντεκάρτ, όσο η Αρχή πως ‘’Σκέφτομαι, άρα Υπάρχω’’.
Εδώ ακριβώς, πολλοί εντοπίζουν και το αδύνατο σημείο της θεωρίας του Ντεκάρτ.

Είναι όμως;

Οφείλει να φέρει αποδείξεις προς την τεκμηρίωση των λεγομένων του;

Ο Ντεκάρτ λέει κάτι πολύ απλό. Το τέλειο Όν, υπάρχει επειδή έχουμε μέσα στο μυαλό μας την ιδέα πως πρέπει να υπάρχει. Δεν θα ήταν τέλειο αν δεν υπήρχε. Και ούτε θα είχαμε την ιδέα του τέλειου Όντος, αν δεν υπήρχε σίγουρα το τέλειο Όν.
Ο άνθρωπος είναι ατελές πλάσμα, κατέληξε ο Ντεκάρτ και δεν μπορεί αβοήθητος να συλλάβει την ιδέα της τελειότητας. Η ιδέα του Θεού, γράφει, υπάρχει εκ γενετής μέσα μας, βαθιά ριζωμένη στο μυαλό μας, πριν καν γεννηθούμε.

Ως αυθεντικός ορθολογιστικός φιλόσοφος, όπως οι Σωκράτης και Πλάτωνας, ο Ντεκάρτ πίστυε πολύ στη σχέση Σκέψης και Ύπραξης. Υπάρχουν λοιπόν, σύμφωνα με την ανάλυσή του, δύο ‘’ουσίες’’. Η Ψυχή και η Ύλη. Και οι δύο ουσίες, υποστηρίζει, προέρχονται από το Θεό, διότι μόνο ο Θεός υπάρχει ανεξάρτητα από κάτι άλλο. Παρόλη όμως τη κοινή τους καταγωγή, Ψυχή και Ύλή ή αλλιώς Σκέψη και Έκταση, είναι ανεξάρτητες μεταξύ τους, χωρισμένες.
Για αυτό λοιπόν, ονομάζουμε τον Ντεκάρτ δυϊστή. Διότι, υποστήριζε πως η πνευματική πραγματικότητα και η υλική πραγματικότητα, είναι πλήρως διαχωρισμένες.

Σύμφωνα λοιπόν με τα παραπάνω, μπορεί ή όχι κάποιος να θεωρήσει τον Ντεκάρτ και την φιλοσοφία του, ως βαθιά θρησκευόμενους;;;

Το γεγονός πως ορισμένοι, χρησιμοποιούν τον Ντεκάρτ για να υποστηρίξουν την έλλειψη σεβασμού απέναντι στο Θείο, μόνο Ημιμάθεια και Έλλειψη Γνώσης μπορούν να σημαίνουν.

Το γεγονός πως ορισμένοι χρησιμοποιούν τους όρους ‘’δυϊστής’’, ‘’ορθολογιστής’’ και δεν ξέρω εγώ τι άλλο, για να υποστηρίξουν πως οι Διαφωτιστές δεν είχαν καμία σχέση με τα Θεία, αποδεικνύει πως ούτε τι σημαίνουν γνωρίζουν οι παραπάνω όροι, αγνοούν όμως επίσης, και την ουσία της φιλοσοφίας των εκάστοτε Διαφωτιστών.

Απλά, ικανοποιούν την εγωπάθειά τους, cop-άρωντας λήμματα από το Διαδύκτιο, χωρίς να διαβάζουν καν, το περιεχόμενό τους.

Συνεχίζουμε με τον Σπινόζα.