Περί ''χαρισματικών ηγετών'' και κομμάτων ''πυροτεχνήματα''

Λέει ο σοφός λαός: το δύσκολο δεν είναι να φτάσεις στην κορυφή, αλλά να παραμείνεις εκεί.

Η παραπάνω φράση, βρίσκει πεδίο πολύ συχνά και στα πολιτικά κόμματα, όπου για παράδειγμα ένα κόμμα, εκμεταλλευόμενο κάποιες συγκυρίες απέκτησε ξαφνικά ένα υψηλό ποσοστό, αλλά τελικά όταν μπήκε στην Βουλή ή όταν ανέλαβε κάποια εξουσία (έστω αντιπολιτευτική) απέδειξε την αδυναμία του, με αποτέλεσμα σε λίγο χρονικό διάστημα να ξαναπέσει στα ποσοστά που είχε αρχικώς.

Πολλά τέτοια παραδείγματα βρίσκουμε στην ιστορία της ελληνικής πολιτικής σκηνής τα τελευταία χρόνια. 

Οι Ανεξάρτητοι Έλληνες, το ΛΑ.Ο.Σ, οι Οικολόγοι, η Πολιτική Άνοιξη, το Ποτάμι, η Ένωση Κέντρου, το ΚΙ.ΔΗ.ΣΟ. είναι κάποια παραδείγματα που επιβεβαιώνουν πως το δύσκολο στην πολιτική δεν είναι να εκμεταλλευτείς κάποιες συγκυρίες για να ανεβάσεις τα ποσοστά σου στις εκλογές (εθνικές, δημοτικές ή ευρωπαϊκές) αλλά να διατηρήσεις τα ποσοστά αυτά μέσω του έργου και των δράσεών σου, όταν ο λαός σου δώσει αυτή την ευκαιρία.

Μπορεί πχ ένας χαρισματικός ηγέτης, να βρει τον τρόπο, ένα πολιτικό κόμμα του 3-4%, να το φτάσει κάποια στιγμή στο 20-30%.

Και αν το επιτρέψουν οι συγκυρίες, μπορεί και να κυβερνήσει κιόλας.

Το να παραμείνεις όμως στην κορυφή, είναι πιο δύσκολο από το φτάσεις σε αυτή. Η άνοδος μπορεί να οφείλεται σε συγκυρίες, σε προσωπικό ταλέντο και χάρισμα, σε αδυναμία των υπολοίπων πολιτικών κομμάτων, σε χίλιους δυο διαφορετικούς λόγους.

Η διατήρηση όμως στην κορυφή, μπορεί να επιτευχθεί μονάχα μέσω των αποτελεσμάτων στην άσκηση εξουσίας. 

Στους Αριθμούς, στην κοινωνική αποδοχή, στην ικανότητα διαχείρισης κρίσεων.

Για αυτό και είναι πιο δύσκολη η διατήρηση στην κορυφή, από την άνοδο στην κορυφή.

Ως πολιτικό τοπίο στην Ελλάδα, έχουμε δει πολλές τέτοιες περιπτώσεις κομμάτων.

Και μέσω αυτών των κομμάτων, που ανήλθαν αιφνιδίως στην εξουσία, επικαιρότητα, αλλά φάνηκαν ‘’γυμνά’’ από δυνατότητες διατήρησης σε αυτή, είδαμε και πως ανταποκρίθηκαν μετά από την κάθοδο και οι ‘’χαρισματικοί ηγέτες’’ που τα οδήγησαν στην άνοδο αλλά δεν μπόρεσαν να τα διατηρήσουν ψηλά.

Υπάρχουν λοιπόν τρεις τύποι ανθρώπων, που λόγω συγκυριών ανέρχονται στην εξουσία ως ''χαρισματική ηγέτες'' αλλά δεν μπορούν να την διατηρήσουν λόγω αδυναμίας επίτευξης στόχων, επιστρέφοντας ξανά στην ‘’γραμμή εκκίνησης’’.

Ο πρώτος τύπος, αφορά εκείνον τον ''χαρισματικό ηγέτη'', που κατανοεί πως ο ίδιος δεν μπορεί να ασκήσει αξιοπρεπή και επιτυχημένη εξουσία, πως το ταλέντο του πιθανών ήταν απλά συγκυριακό ή πως η ικανότητά του είναι μόνο στην άνοδο και όχι στη διατήρηση της κορυφής και πως όσες φορές και να ανέβει στην κορυφή λόγω προσωπικών αδυναμιών, δεν θα μπορέσει να επιτύχει στους στόχους του.

Αυτός ο άνθρωπος, μετά την κάθοδο από την κορυφή, αντιλαμβάνεται αυτή την αδυναμία, και επιλέγει να αποσυρθεί. Αντιλαμβάνεται πως οι στόχοι που θέτει για την άσκηση εξουσίας είναι αδύνατον να επιτευχθούν μέσω των δικών του προσπαθειών, και αυτοβούλως αποσύρεται ώστε να δώσει την θέση του σε κάποιον άλλον, πιθανών καλύτερο ή πιο αποτελεσματικό από τον ίδιο.

Τέτοια παραδείγματα στην ελληνική πολιτική σκηνή, έχουμε δει στο Ποτάμι, στη Δημιουργία Ξανά, πιο παλιά στην ΔΗΜΑΡ και τελευταία στους ΑΝΕΛ.

Ο δεύτερος τύπος ανθρώπου, είναι εκείνος που δεν πτοείται από την αποτυχία του να διατηρηθεί στην κορυφή, θεωρεί την άνοδο και την πτώση από την κορυφή ως μέρος του ‘’παιχνιδιού’’ και επιλέγει να συνεχίζει να μάχεται για να επιστρέψει στην κορυφή, ώστε να προσπαθήσει εκ νέου να διατηρηθεί σε αυτή, επιτυγχάνοντας τους στόχους του ίσως με νέους, διαφορετικούς τρόπους.

Αυτός ο άνθρωπος, είναι μαχητής. Μπορεί να πέσει χίλιες φορές, αλλά θα προσπαθήσει άλλες τόσες να σηκωθεί και να συνεχίσει. Μπορεί να μην επιτύχει ποτέ ξανά να επιτύχει την άνοδο, αλλά θα συνεχίζει συνεχώς να αγωνίζεται για αυτή.

Τέτοια παραδείγματα στην Ελλάδα, έχουμε δει με την Ένωση Κέντρου, με τους Οικολόγους και για πολλά χρόνια με το ΛΑΟΣ (πριν αποδεχθούν επιτέλους την πολιτική τους ανυπαρξία). Πρόσφατα το βλέπουμε στο ΜΕΡΑ25, το βλέπουμε εδώ και δεκαετίες στο ΚΚΕ (αν και τελευταία παραμένει σε σταθερό ποσοστό) και πιθανών θα το δούμε και στην Πλεύση της Ζωής Κωνσταντοπούλου.

Υπάρχει τέλος και ένας τρίτος τύπος ανθρώπου. Αυτός, που αποδέχεται πως η κορυφή είναι δύσκολη και πιθανών με τον δικό του τρόπο ανέφικτο να διατηρηθεί εκεί, αλλά έχει ‘’γλυκαθεί’’ τόσο πολύ από την προβολή και την επιτυχία εκείνου που ‘’φτάνει στην κορυφή’’, που τελικά, αποδέχεται ως μοναδικό στόχο του, όχι την διατήρηση στην κορυφή, αλλά την άνοδο σε αυτή.

Αυτός ο άνθρωπος, γνωρίζει πως όσες φορές και να φτάσει στην κορυφή, δεν θα μπορέσει να διατηρηθεί σε αυτή, διότι είναι ανίκανος και αναποτελεσματικός. Θέλει όμως να καρπωθεί όλα τα οφέλη και τα κέρδη που συνοδεύουν την άνοδο στην κορυφή και επιλέγει να συνεχίζει, όχι για τους μακροπρόθεσμους στόχους της κορυφής, αλλά για τους βραχυπρόθεσμους στόχους, τα οφέλη δηλαδή ενός ‘’χαρισματικού’’ ανθρώπου που ανέρχεται στην κορυφή. Το ότι όταν φτάσει εκεί, δεν θα μπορέσει να επιτύχει κανέναν στόχο δεν τον ενδιαφέρει. Τον ενδιαφέρει απλά να ικανοποιήσει την έπαρσή του, κατά την διαδικασία της ανόδου.

Αυτός ο άνθρωπος, για να μπορέσει να δικαιολογηθεί στην εναλλαγή συναισθημάτων, από την άνοδο στην πτώση, στους συνεργάτες και ψηφοφόρους του, χωρίς να φανερώσει σε όλους αυτούς αρχικώς την ανικανότητα και αναποτελεσματικότητα του, αλλά και δευτερευόντως την εγωιστική του έπαρση και το μικροπρεπές του στόχο, μόνο με έναν τρόπο μπορεί να το πετύχει.

Εφόσον το πολιτικό κόμμα που ανέλαβε στο 3%, έφτασε στο 30% και λόγω προσωπικών του κακών χειρισμών, άρχισε να πέφτει στο 20%, στο 15%, στο 10%, επιλέγει αυτοβούλως, να ρίξει στον πάτο το κόμμα, να επανέλθει στο αρχικό εκείνο 3%, ώστε να εμφανιστεί ξανά ως ‘’σωτήρας’’ που θα ηγηθεί την διαδικασία της επανόδου προς την κορυφή. Σκοπίμως λοιπόν σπρώχνει το ίδιο του το κόμμα προς το έσχατο σημείο, ώστε να ξεκινήσει ξανά από το μηδέν και να καρπωθεί όλα τα οφέλη μιας ανοδικής πορείας. Θεωρεί δηλαδή πιο αποτελεσματικό, για τους μικροπρεπείς του στόχους, να πέσει στα Τάρταρα το κόμμα που εκπροσωπεί, ώστε να ξεκινήσει ξανά από το μηδέν, ο ίδιος ως ''χαρισματικός ηγέτης'' παρά να παραχωρήσει την θέση του σε κάποιον άλλον, πιθανώς πιο αποτελεσματικό από τον ίδιο.

Τέτοια παραδείγματα, είδαμε πριν λίγο καιρό στους Μιχαλολιάκους και στους Κασιδιάρηδες, και πιο πρόσφατα βλέπουμε στον ΣΥΡΙΖΑ.

 

Ο Τσίπρας, βλέποντας πως ο ΣΥΡΙΖΑ ως κόμμα εξουσίας έχανε ψήφους, επέλεξε αυτοβούλως να ρίξει το κόμμα ξανά στο 3%, ώστε να επανέλθει ως ‘’σωτήρας’’ για να το ανεβάσει ξανά σε υψηλότερα ποσοστά.

 

Αυτοί οι ‘’χαρισματικοί’’ άνθρωποι, είναι συνήθως και οι πλέον επικίνδυνοι.