Επίκαιρο θέμα συζητήσεων σε διάφορα forum και blogs, είναι το ντοκιμαντέρ του τηλεοπτικού σταθμού ΣΚΑΪ, ‘’1821’’ και οι ‘’προοδευτικές’’ απόψεις που περνάει ή προσπαθεί να περάσει η εν λόγω εκπομπή, τυφλωμένο από δραγώνιες και ρεμπούσιες παρωπίδες.
Δεν θα ασχοληθώ καθόλου με τον ‘’σφαγέα Κολοκοτρώνη’’ που μπήκε στην Τρίπολη για ‘’να κάνει πλιάτσικο’’, ούτε για την ‘’ανθούσα οικονομική ανάπτυξη που βίωσε η Ελλάδα επί οθωμανικής κυριαρχίας’’. Αυτά τα αφήνω για όσους ‘’επιστήμονες’’ μπορούν να απαντήσουν σε διλλήματα του τύπου ‘’βίωνε η Αφρική οικονομική ανάπτυξη, επειδή οι Βρετανοί έπαιρναν όλο τον πλούτο των αποικιών τους;’’ ή του τύπου ‘’θεωρείται πλιάτσικο, όταν παίρνεις πίσω κάτι που σου έχουν κλέψει νωρίτερα;’’.
Εγώ θέλω να ασχοληθώ με έναν προβληματισμό, που η συγκεκριμένη σειρά ντοκιμαντέρ, δείχνει ιδιαίτερη βαρύτητα, θεωρώντας, υποθέτω, πως η μελέτη του, θα δείξει στους τηλεθεατές μια καινούρια και πιο ‘’προοδευτική’’ ματιά στην ιστορία της Επανάστασης του 1821.
Μιλάω για την ύπαρξη ή όχι ‘’εθνικής συνείδησης’’ στους κατοίκους της Ελλάδος, λίγο καιρό πριν την Εξέγερση.
Όπως, πεισματικά προσπαθεί να μας αποκαλύψει η εν λόγω σειρά, οι Έλληνες, δεν είχαν εθνική συνείδηση πριν την Εξέγερση. Δεν ένιωθαν Έλληνες, δεν συνειδητοποιούσαν την συλλογικότητα της εθνικής τους ταυτότητας.
Οι συντελεστές της σειράς, δείχνουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για το συγκεκριμένο θέμα, θέλοντας προφανώς να υποστηρίξουν πως αυτό το γεγονός :
α) δηλώνει πως οποιαδήποτε σχέση με τον αρχαίο πολιτισμό, είχε χαθεί αιώνες πριν την Επανάσταση, και
β) η εθνική συνείδηση των Ελλήνων, ήταν δημιούργημα των ξένων δυνάμεων, ποντάροντας στην ενίσχυση που θα έδινε η ύπαρξή της, στον ξεσηκωμό των κατοίκων του Αίμου.
Ας τα πάρουμε ένα προς ένα.
Η έννοια του Έθνους, πρώτα από όλα, πρέπει να γίνει κατανοητή ανεξάρτητα από την ύπαρξη ή όχι κάποιου ενιαίου Κράτους, με αυτοδιοικούμενη ηγεσία ή με ανεξάρτητη διοίκηση. Πάρτε για παράδειγμα τους Κούρδους, που ως Έθνος μπορούμε να τους αντιληφθούμε, άσχετα αν δεν έχουν ακόμη δικό τους Κράτους.
Η έννοια λοιπόν του Έθνους, στην Ελληνική Ιστορία, εμφανίζεται κυρίως στα Περσικά (‘’Ίτε παίδες Ελλήνων’’), όπου τότε, οι ανεξάρτητες Ελληνικές πόλεις-κράτη, ενώνονται κάτω από συλλογική συνείδηση της σχέσης τους μεταξύ τους, κάτι που οδηγεί τους Έλληνες της περιόδου, να θεωρούν ‘’αδέλφια’’ τους, όσους ενώνονται κατά του Πέρση, και ‘’προδότες’’ όσους δηλώνουν υποταγή στον Ξέρξη.
Αν δεν υπήρχε εθνική συνείδηση, δεν θα υπήρχε και ο όρος ‘’προδότης’’, για τις πόλεις-κράτη που υποτάχθηκαν στους Πέρσες. Η ύπαρξη και μόνο της λέξης ‘’προδότης’’, εκείνη την εποχή, δηλώνει την ατιμία του εκάστοτε ‘’προδότη’’ σε κάτι από κοινού αποδεκτό και συλλογικό.
Δεν χαρακτηρίζονταν πχ προδότες οι Μήδοι, ούτε οι Αιγύπτιοι, ούτε οι Κάρες. Αλλά χαρακτηρίζονταν προδότες πχ οι Θηβαίοι, οι Ίωνες, οι Ροδίτες.
Από εκεί και πέρα, την εθνική συνείδηση την βλέπουμε πολύ συχνά, στη μετά τα Περσικά Εποχή, όταν η Ελλάδα απογειώνεται σε Δύση και Ανατολή, πάντα μέσα στο πλαίσιο της αιώνιας ‘’κατάρας’’ του Έλληνα, την διχόνοια του.
Επί Αλεξάνδρου, η έννοια του κοινού Έθνους, εμφανίζεται εντόνως όταν απαιτείται σύγκριση των πολιτισμών. Εκεί, ο Περσικός πολιτισμός, δεν συγκρίνεται πχ με τον Μακεδονικό, ή τον Αθηναϊκό, ή τον Κορινθιακό, αλλά με μια πολύ πιο συλλογική μορφή του, τον Ελληνικό Πολιτισμό. Ο Αλέξανδρος μιλάει για ‘’Έλληνες και Βάρβαρους’’, όχι για ‘’Αθηναίους και Βάρβαρους’’ ή για ‘’Μακεδόνες και Βάρβαρους’’.
Αντιλαμβάνεται την κοινή και συλλογική έννοια του Εθνικού χαρακτήρα του Πολιτισμού, και έτσι τον μεταφέρει στους Λόγους τους.
Αυτή η έννοια της συλλογική εθνικής ταυτότητας, εμφανίζεται και στα Ρωμαϊκά χρόνια, μιας και οι Ρωμαίοι κατακτητές, δεν ομιλούν για τις ανεξάρτητες πόλεις-κράτη της χερσονήσου του Αίμου, αλλά για τις ανεξάρτητες πόλεις-κράτη της Ελλάδος. Τον έναν και αδιαίρετο ‘’ελληνικό πολιτισμό’’ υιοθετούν, και την μία και αδιαίρετη ‘’ελληνική τέχνη’’ ασπάζονται.
Η ποικιλία αυτή, στον Κοινό Πολιτισμό, στην Κοινή Αντίληψη περί Τέχνης, στην Κοινή γλώσσα, δεν δηλώνει διαφοροποίηση, αλλά απλά μια συλλογική ποικιλομορφία λόγω δυνατότητας (μπορούσαν, δεν υποχρεώνονταν).
Επί Βυζαντίου, και λίγα χρόνια πριν, η κοινή εθνική συνείδηση κυριαρχεί, αυτή τη φορά ως ενδεικτικό του αντίπαλου του χριστιανισμού. Ξεκινάει μεν σαν χαρακτηριστικό του ‘’ειδωλολάτρη-παγανιστή’’, αλλά σιγά-σιγά, παίρνει την πραγματική του διάσταση, αυτή της έννοιας της Εθνικής διαφοροποίησης, μέσα στη χαώδη χριστιανική τυραννική αυτοκρατορία.
Έως την εποχή, που στην ηγεσία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, ανεβαίνουν Έλληνες Αυτοκράτορες.
Από τότε, και έως τη πτώση της Πόλης στους Οθωμανούς, η Αυτοκρατορία, άσχετα το πόσα εδάφη έχει, χάνει ή ξανακερδίζει, έχει έναν ξεκάθαρα Ελληνικότατο χαρακτήρα. Μέσα στην πλειάδα των φυλών και των διαφορετικών λαών που βρίσκονται στα όρια της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, η Ελληνική Συνείδηση καλλιεργείται και γαλουχείται στους κατοίκους της Αυτοκρατορίας που νιώθουν μια σύνδεση με αυτή (την ελληνική συνείδηση) μέσω των παραδόσεων και της κουλτούρας τους.
Και έρχεται η Πτώση της Πόλης.
Οι Οθωμανοί, δεν είναι Ρωμαίοι. Είναι βάρβαροι, με την έννοια της λέξης, και όχι απλά με την ελληνική έννοια. Δεν μπορούν να ασπαστούν τον ελληνικό πολιτισμό, επειδή δεν τον αντιλαμβάνονται. Ούτε να εκτιμήσουν την ελληνική διαφορετικότητα μπορούνε, αφού, μέσω της θρησκείας τους, αυτή είναι μιαρή και βρώμικη.
Πέρασαν 400 χρόνια, έως την επανάσταση του 1821.
Σε όλο αυτό το διάστημα, οι φίλτατοι ‘’επιστήμονες’’ της σειράς του ΣΚΑΪ, του ΣΚΑΪ του Αλαφούζου, δεν αναφέρονται καθόλου στην ύπαρξη μιας εθνικής συνείδησης των κατοίκων της χερσονήσου του Αίμου.
Σβήνουν εύκολα μια Ιστορία 2000 ετών, και ισοπεδώνουν κάθε εθνική ύπαρξη, μέσα σε ένα διάστημα 400 ετών. ‘’Σε αυτά τα 400 έτη, λένε, κάθε έννοια Εθνικής Συνείδησης, χάνεται και εξαφανίζεται’’.
Πόσο μωροί μπορούν να είναι; Πόσο ανιστόρητοι;
Η έννοια του Έθνους, μέσα από την οριοθέτηση ενός Κράτους-Έθνους, εμφανίζεται κατά τον Μεσαίωνα στην Δυτική Ευρώπη. Τότε, οι λόγιοι της εποχής, παρατηρούν πως η ύπαρξη μιας κοινής ταυτότητας τόσο στην κουλτούρα και στον πολιτισμό, όσο και στη γλώσσα, τα ήθη, τα έθιμα, μπορούν να δημιουργήσουν μια συλλογική συνύπαρξη των κατοίκων μιας περιοχής.
Τότε, εμφανίζονται και τα πρώτα Έθνη. Η Γαλλία, η Αγγλία, η Γερμανία, είναι τα Κράτη που μαζεύουν και οργανώνουν κάτω από μια συλλογική ομπρέλα φυλές Γαλατών, Κελτών και Σαξόνων, που έως τότε, υπήρχαν ανεξάρτητες χωρίς συναίσθηση της κοινής τους αντίληψης.
Λογικό είναι, οι Έλληνες που ζούσαν εκεί, να επηρεαστούν από αυτές τις αλλαγές. Ο Ευρωπαϊκός Διαφωτισμός, παιδί και τέκνο του Ελληνικού Πολιτισμού, που μοιράστηκε απλόχερα στην Μεσαιωνική Ευρώπη από τους Έλληνες της διασποράς, έδωσε το έναυσμα σε Έλληνες λόγιους, να αντιληφθούν την Έννοια του Έθνους, σύμφωνα με την καινούριο έννοια, αυτή του Κράτους.
Ρήγας, Κοραής, Καποδίστριας, έχουν πλήρη συναίσθηση της εθνικής τους ταυτότητας. Δεν νιώθουν ξένοι από τους σκλαβωμένους Έλληνες. Νιώθουν συνειδητή έλξη με αυτούς.
Και για αυτό, και δίνουν τη ζωή τους για να μπορέσουν να αναδείξουν αυτή την εθνική συνείδηση στα σκλαβωμένα τους αδέλφια.
Είναι αυτονόητο πως ή έννοια του Έθνους, με την ‘’συνταγματική του’’ (δογματική) έννοια, δεν υπήρχε πριν το 1821. Διότι, ποτέ δεν υπήρξε με αυτή την έννοια, σε όλη την Ιστορία της Ελλάδος. Ούτε καν, επί Βυζαντίου, ή επί Αλεξάνδρου, εποχές όπου η συλλογική ταυτότητα, ήταν στο ζενίθ της.
Αλλά Έθνος Ελλήνων, υπήρξε. Και Εθνική ταυτότητα, υπήρχε.
Αυτή η Εθνική Συνείδηση, ήταν το έναυσμα για τον ανώνυμο συγγραφέα της ‘’Νομαρχίας’’, να την χαρακτηρίσει ως ‘’Ελληνική’’. Και να ομιλεί μέσα στο έργο του για Έλληνες.
Αυτό, η σειρά του ΣΚΑΪ, του ΣΚΑΪ του Αλαφούζου, δεν πρόκειται ποτέ να το αναφέρει, δεν πρόκειται ποτέ να το αποδεχθεί.
Για τους λόγους, που ο καθένας μας, μπορεί να καταλάβει.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου